Profesjonalna pomoc
na silną zgagę

Siemię lniane na refluks - czy jest dobre? Przepis

Siemię lniane na refluks to jedna z najbardziej powszechnych, naturalnych metod na złagodzenie dokuczliwych objawów związanych z zarzucaniem treści żołądkowej do przełyku. Potrafi niwelować zgagę i inne symptomy choroby refluksowej oraz chronić drogi pokarmowe przed podrażnieniem. Sprawdź, jak przygotować kisiel lub napar z nasion lnu, aby korzystać z ich dobroczynnych właściwości.

Co to jest refluks?

Refluks jest pojęciem, które można przypisać dolegliwościom różnych partii ludzkiego organizmu, ale najczęściej używa się go w związku z chorobą refluksową przełyku (GERD, ang. gastroesophageal reflux disease), znaną również jako refluks żołądkowo-przełykowy. Dzieje się tak z uwagi na wyjątkowo duże rozpowszechnienie tego schorzenia, które dotyka około 20-40 procent osób dorosłych w krajach wysoko rozwiniętych. To czyni z refluksu jedną z najpopularniejszych przypadłości znaną współczesnej gastroenterologii. Jak można go rozpoznać?

Refluks związany jest ze wstecznym zarzucaniem treści pokarmowej z żołądka do przełyku. Występuje fizjologicznie u osób zdrowych po spożyciu pokarmu i zwykle nie wiąże się z wystąpieniem dyskomfortu, ani zmian w obrębie przełyku. Choroba refluksowa pojawia się wówczas, gdy ekspozycja śluzówki przełyku na powracającą treść żołądkową jest zbyt długa oraz powoduje wystąpienie uciążliwych objawów i/lub powikłań.

Do charakterystycznych objawów GERD zalicza się:

• zgagę, czyli specyficzne odczucie pieczenia za mostkiem,
• regurgitacje, czyli zarzucanie kwaśnej treści z żołądka do ust lub części krtaniowej gardła (ten objaw jest bardziej swoisty dla GERD niż zgaga, ale występuje z nieco mniejszą częstością),
• ból w okolicy nadbrzusza, a niekiedy również w klatce piersiowej.

Mniej typowe objawy mogą się wiązać z kaszlem refluksowym, szczególnie po jedzeniu lub w pozycji leżącej, chrypką, czy uszkodzeniem szkliwa zębów. Istnieje również grupa objawów pozaprzełykowych oraz takich, które wymagają szybkiej interwencji lekarskiej, np. niedokrwistość, wymioty, czy nagły spadek masy ciała.

Jakie są przyczyny refluksu? Wśród głównych wymienia się:

• zaburzenia czynności dolnego zwieracza przełyku,
• przepuklina rozworu przełykowego,
• wysokie ciśnienie śródbrzuszne (np. nadwaga, ciąża)
• zakłócenia klirensu przełykowego, czyli zdolności przełyku do samooczyszczania się,
• źle działające mechanizmy neutralizujące i chroniące tkankę przełyku przed podrażnieniem,
• problemy związane z opróżnianiem żołądka,
• specyficzny skład treści żołądkowej, duży obszar tzw. kwaśnej kieszeni w soku żołądkowym.

Istnieją również czynniki ryzyka, które mogą zwiększyć prawdopodobieństwo rozwoju choroby refluksowej. To m.in.:

• nieodpowiednia dieta, składająca się np. głównie z tłustych, ciężkostrawnych potraw,
• palenie tytoniu,
• nadużywanie alkoholu,
• przepuklina rozworu przełykowego,
• konkretne choroby, np. cukrzyca, czy zaburzenia hormonalne,
• ciąża,
• urazy mechaniczne i zabiegi operacyjne w obrębie układu pokarmowego,
• przyjmowanie niektórych leków,
• przewlekły stres,
• brak aktywności fizycznej,
• nadwaga i otyłość.

Siemię lniane na refluks

Siemię lniane a refluks to zestawienie, które często przychodzi do głowy, gdy chcemy złagodzić męczące pieczenie w okolicach przełyku i mostka. Czy len faktycznie jest w stanie zniwelować zgagę i inne objawy refluksu?

Wszystko zależy od stopnia zaawansowania schorzenia, jego podłoża oraz nasilenia symptomów. Siemię lniane to nic innego jak drobne brązowe lub złotawe nasiona lnu zwyczajnego, które znane są ze swoich prozdrowotnych i odżywczych właściwości.

W ich składzie nie brakuje cennych witamin, mikro- i makroelementów, błonnika pokarmowego, kwasów tłuszczowych omega-3, białka, aminokwasów, czy tzw. lignanów. Taka kompozycja składników aktywnych sprawia, że siemię lniane korzystnie wpływa na organizm, nasze zdrowie i samopoczucie. A jak działa na refluks?

W przypadku różnorodnych dolegliwości przewodu pokarmowego istotną rolę odgrywają substancje śluzowe zawarte w nasionach lnu. Generują one rodzaj naturalnego żelu, który pokrywa przełyk i żołądek, tworząc tym samym swoistą barierę ochronną dla błony śluzowej.

Działa to osłaniająco i łagodząco na podrażnione drogi pokarmowe. Ponadto siemię lniane korzystnie wpływa na przemianę materii, wspomaga trawienie i pracę żołądka, czy perystaltykę jelit. Ale czy taka forma niwelowania dolegliwości wystarczy?

Nie zawsze. W wielu przypadkach do innych wskazań, np. stosowania odpowiedniej diety, specjaliści zalecają przyjmowanie konkretnych leków. Wśród najpopularniejszych substancji czynnych wspomagających leczenie objawów refluksu u osób dorosłych jest omeprazol. Związek ten należy do tzw. „inhibitorów pompy protonowej”, a jego działanie polega na zmniejszaniu ilości kwasu solnego wydzielanego w żołądku. To pozwala na ograniczenie zgagi i zarzucania kwaśnej treści żołądkowej.

Jak przygotować siemię lniane na refluks?

Siemię lniane można spożywać na różne sposoby, w tym w postaci:

• surowej – można je jeść bezpośrednio z łyżeczki i popijać ciepłą wodą lub dodawać do potraw, np. sałatek, musli, jogurtów, serków, czy koktajli;
• przetworzonej – na przykład w formie kisielu, odwaru, naparu, czy maceratu, po wcześniejszym namoczeniu lub gotowaniu w wodzie.

W przypadku refluksu zaleca się wybór mikstury z drugiego podpunktu. W zależności od tego co konkretnie chcemy przygotować należy zaopatrzyć się w całe nasiona lnu, zmielić je lub kupić już zmielone.

Przepis na kisiel z siemienia lnianego na refluks nie jest zbyt skomplikowany. Należy:

• wlać do rondelka ok. 300-500 ml wody (1,5-2 szklanki wody) – w zależności od tego, czy wolisz bardziej gęstą czy rozcieńczoną konsystencję;
• wsypać do tego od jednej do dwóch łyżek całych nasion siemienia lnianego;
• gotować przez ok. 15-20 minut, do uzyskania pożądanej gęstości;
• zostawić do ostygnięcia.

Gotowy odwar można konsumować wraz z ziarnami lub uprzednio je odcedzić.

Napar z siemienia lnianego na refluks również jest prosty w przygotowaniu. Wystarczy:

• wsypać dwie łyżeczki zmielonych ziaren lnu do naczynia, np. kubka;
• zalać je przegotowaną, gorącą wodą;
• przykryć naczynie talerzykiem;
• odczekać do uzyskania kleistej konsystencji.

Zarówno kisiel, jak i napar należy pić dwa razy dziennie, np. rano i wieczorem.

Jak pić siemię lniane na refluks?

Dobrze jest len mielony na refluks włączyć na stałe do codziennego menu i po odpowiednio sporządzoną miksturę sięgać jeszcze przed pierwszym posiłkiem. Drugą porcję warto spożyć wieczorem.

Należy przy tym pamiętać, aby nie przekraczać zalecanej dziennej dawki nasion lnu. Chociaż ten naturalny surowiec ma wiele prozdrowotnych właściwości, to w nadmiernych ilościach może się okazać nieskuteczny lub wręcz szkodliwy dla zdrowia.

Siemię lniane na refluks przełyku powinno się ograniczyć do 10 gramów na dobę, co odpowiada mniej więcej jednej łyżce stołowej. Z pewnością nie należy przekraczać 50 gramów dziennie. W innym wypadku zamiast sobie pomóc, można nabawić się problemów gastrycznych. Zwiększenie dobowej dawki należy skonsultować z lekarzem lub dietetykiem.

Ważne jest również to, aby w czasie przyjmowania siemienia lnianego pamiętać o odpowiednim nawadnianiu organizmu, gdyż nasiona lnu mają silne działanie wiążące płyny.

Jeśli stosujesz jakiekolwiek leki:

• nie sięgaj po nie w tym samym momencie, w którym pijesz napój z siemienia, a zachowaj pewien odstęp czasu (np. godzinę),
• sprawdź, czy konkretne farmaceutyki nie wejdą w interakcję z ziarnami lnu.

W razie jakichkolwiek wątpliwości zwróć się po poradę do specjalisty.

Warto także mieć na uwadze to, że siemię lniane nie jest zalecane osobom cierpiącym na silne zaparcia, niedrożność jelit, uchyłki jelitowe, czy borykającym się z alergią na ten surowiec.

Ostrożność powinny zachować również kobiet w ciąży i karmiące piersią. Jeśli po spożyciu naparu, czy kisielu z nasion lnu zaczniesz odczuwać bóle brzucha, wzdęcia, nudności, problemy z wypróżnianiem, czy swędzenie skóry, to przerwij dawkowanie i skonsultuj się z lekarzem.

Autor: Marta Roszkowska
Konsultacja merytoryczna: lekarz gastroenterolog Ewa Walecka-Kapica

Bibliografia:

• Maria Korzonek, Agnieszka Dziergas, Magdalena Kuczyńska: Choroba refluksowa przełyku (GERD) - problem wciąż aktualny, Wybrane Problemy Kliniczne, Via Medica 2014, ISSN 1897–3590, [dostęp online 14.09.2021].
• Wiesław Tarnowski, Krzysztof Bielecki: Refluks żołądkowo-przełykowy, Borgis - Postępy Nauk Medycznych 2/2001, s. 68-76, [dostęp online 14.09.2021].
• Gurche Siegfried: Stosujemy siemię lniane. Naturalna ochrona przeciw chorobom cywilizacyjnym, Źródła Życia, 2013.
• Joanna Wawryka, Amadeusz Teodorczyk, Zygmunt Zdrojewicz: Zastosowanie lecznicze siemienia lnianego, Borgis, Medycyna Rodzinna 2017; 20 (1): 41-47, [dostęp online: 15.09.2021].
• Matthew Banks: The modern investigation and management of gastrooesophageal reflux disease (GORD), Choroba refluksowa przełyku: najnowsze badania i postępowanie, Tłum. lek. Paweł Lesiak, Clinical Medicine 2009;6(9):600-604, Medycyna po dyplomie, [dostęp online 14.09.2021].
• Janusz Ciok: Rola żywienia w chorobie refluksowej żołądkowo-przełykowej, Borgis - Nowa Medycyna 10/1999.
• Jacek Muszyński: Gastroenterologia, Warszawa, Oficyna Wydawnicza AM w Warszawie.
• Helena Ciborowska, Anna Rudnicka: Dietetyka Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Warszawa, PZWL, 2009.