Profesjonalna pomoc
na silną zgagę

Zgaga po alkoholu – co na silną zgagę? Sposoby

Nieprzyjemne uczucie pieczenia i ból w okolicach przełyku to zazwyczaj objawy zgagi, na którą człowiek narażony jest po niektórych potrawach i napojach. Skąd bierze się zgaga po alkoholu i jak sobie z nią radzić?

Przyczyny zgagi po alkoholu

Picie alkoholu, szczególnie częste lub w dużych ilościach, wywołuje w ludzkim organizmie szereg negatywnych skutków. Mówi się potocznie, że zabija on szare komórki, w którym to stwierdzeniu jest sporo prawdy, ponieważ alkohol rzeczywiście niszczy komórki układu nerwowego i źle wpływa na jego funkcjonowanie. Nie jest to jednak jedyne czynione przez niego spustoszenie.

Nadużywanie alkoholu wywołuje wiele objawów zarówno somatycznych, jak i psychicznych, a wśród symptomów fizycznych znajdują się również te dotyczące układu pokarmowego. Należy pamiętać, że alkohol w większych ilościach jest dla człowieka toksyczny i właśnie te zawarte w nim toksyny działają drażniąco na przewód pokarmowy, przez który „wędrują” wszelkie wypijane płyny. Podrażnienie to może prowadzić do różnych dolegliwości, w tym uczucia pieczenia w przełyku.

Jedną z najczęstszych przyczyn zgagi ogólnie jest niewłaściwa praca dolnego zwieracza przełyku. Kiedy nie domyka się on do końca, kwaśna treść pokarmowa z żołądka cofa się ku górze, wywołując uczucie palenia i dolegliwości bólowe.

Skąd natomiast bierze się zgaga po alkoholu? Picie napojów wysokoprocentowych wpływa na pracę dolnego zwieracza przełyku, dodatkowo (szczególnie, kiedy towarzyszy jedzeniu tłustych, ciężkostrawnych potraw lub czekolady) wydłuża czas działania kwasów i prowadzi do podrażnienia śluzówki.

To jest właśnie główną przyczyną zgagi po alkoholu, dolegliwości pojawiającej się dość często, zwłaszcza gdy wypita zostaje niemała jego ilość. Na jej wystąpienie szczególnie narażone są osoby cierpiące na chorobę refluksową przełyku (GERD) polegającą na zarzucaniu kwaśnej treści pokarmowej z żołądka do przełyku oraz osoby odżywiające się niezdrowo (np. spożywające duże ilości żywności przetworzonej).

Objawy zgagi po alkoholu

Jak rozpoznać, że dokuczające dolegliwości to właśnie zgaga po alkoholu? Objawy zgagi zgłaszane przez pacjentów najczęściej to:

• nieprzyjemne uczucie pieczenia lub palenia w przełyku i w gardle,
• ból zlokalizowany w klatce piersiowej,
• uczucie ucisku w klatce piersiowej,
• nieprzyjemny, kwaśny smak w ustach.

Uczucie zgagi bywa różnie opisywane, chociażby dlatego, że symptomy nie u każdego muszą pojawiać się z jednakowym natężeniem. Kiedy treść pokarmowa, wymieszana z sokami żołądkowymi, zaczyna cofać się w kierunku przełyku, podrażnia jego błonę śluzową.

Niektórzy dolegliwości bólowe opisują jako promieniujące aż w kierunku mostka lub kręgosłupa, inni czują tylko pieczenie. Często jest tak, że wymienione symptomy nasilają się podczas pochylania lub w pozycji leżącej. Objawy mogą pojawić się od razu po spożyciu alkoholu, a niekiedy dopiero następnego dnia.

Jak się pozbyć silnej zgagi po alkoholu?

Kiedy zgaga po alkoholu jest ostra, może naprawdę utrudnić normalne funkcjonowanie i wywołać niemały dyskomfort. Jak się jej pozbyć? Przede wszystkim warto zwrócić szczególną uwagę na dietę.

Osoby ze stwierdzonym refluksem żołądkowo – przełykowym powinny wystrzegać się spożywania niektórych pokarmów, szczególnie tych ciężkostrawnych, z którymi układ pokarmowy radzi sobie najgorzej. Należy unikać żywności przetworzonej, potraw smażonych, tłustego mięsa, większych ilości nabiału na rzecz produktów lekkostrawnych, wspierających trawienie (np. tych o dużej zawartości błonnika).

Kiedy zgaga wynika z nieprawidłowej pracy dolnego zwieracza przełyku, mogą pomóc „mechaniczne” rozwiązania, takie jak odpowiednie ułożenie ciała, czy aktywność fizyczna. Silna zgaga po alkoholu to jednak z reguły kwestia nadmiaru kwasów – częsta konsekwencja niewłaściwego łączenia różnych produktów spożywczych.

Co robić, gdy się pojawi? Co stosować na zgagę po alkoholu, by skutecznie zneutralizować kwasy nagromadzone w żołądku w zbyt dużych ilościach?

W aptekach dostępnych jest wiele środków tego rodzaju, które można kupić bez recepty (leki OTC). Zawierają one takie substancje jak omeprazol. Hamuje on wydzielanie kwasu solnego przez komórki umiejscowione w błonie śluzowej żołądka, blokując znajdującą się w nich pompę protonową.

Omeprazol należy do leków, które ulegają aktywacji w kwaśnym środowisku, więc trafia w samo źródło problemu, a jego działanie utrzymuje się nawet do 24 godzin. Preparaty zawierające tę substancję mogą być dostępne na receptę lub bez niej, w zależności od stężenia w pojedynczej dawce leku.

Środki na receptę zwykle zaleca się przy zgadze wywołanej poważniejszym stanem chorobowym, jednak w przypadku sporadycznej dolegliwości wynikającej z nadmiernej produkcji kwasów (np. po alkoholu) zastosować można środki OTC.

Te również mają różną zawartość leku, co warto dostosować do nasilenia objawów. Przy ostrym pieczeniu zażyć można jednorazowo nawet 20 mg omeprazolu, co jest największą dawką dostępną w Polsce bez recepty.

Niekiedy, by utrzymać efekt, konieczne jest przyjmowanie leku przez kolejne 2-3 dni. Jeśli jednak nawet po tym czasie objawy nasilają się lub nie ustępują, należy skonsultować się z lekarzem.

Domowe sposoby na zgagę po alkoholu

Co, oprócz farmaceutyków, można zastosować na zgagę po alkoholu? Czy domowe sposoby są skuteczne? Wiele zależy od ilości nagromadzonych kwasów, nasilenia objawów oraz reakcji organizmu na substancje naturalne.

W przypadku łagodnych dolegliwości wielu pacjentom pomagają produkty o właściwościach neutralizujących kwasy żołądkowe, wśród których są:

• siemię lniane – może być stosowane w postaci ziaren lub mielone, najlepiej w formie naparu do picia, który nie tylko wspomaga i przyspiesza trawienie, ale także dzięki swojej konsystencji oblepia błonę śluzową, łagodząc jej podrażnienia;
• tzw. warzywa krzyżowe (nazwa pochodzi od kształtu ich kwiatów) – np. jarmuż, brokuły, dynia;
• migdały – działają odkwaszająco, zmniejszają ilość kwasów w żołądku;
• zdrowe tłuszcze, np. oliwa z oliwek;
• ryby morskie.

Wśród domowych sposobów znajduje się też oczywiście zdrowa dieta codzienna, czyli zwiększenie spożycia potraw wspierających pracę układu pokarmowego, aktywność fizyczna ułatwiająca trawienie i odpowiednie nawadnianie organizmu.

Jeśli zgaga pojawia się często właśnie po alkoholu, najlepszą metodą będzie zrezygnowanie w jego spożywania lub znaczne ograniczenie picia napojów wysokoprocentowych.

Autor: Justyna Gabrysiak-Kula
Konsultacja merytoryczna: lekarz gastrolog Ewa Walecka-Kapica

Bibliografia

• J. Aviv, S. K. Aviv, Wylecz refluks i zgagę prawidłową dietą, Białystok, 2020.
• M. Śmiechowska, M. Cugowska, Rola żywności i żywienia w chorobie refluksowej, w: Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, XLIV, 2011, 3, str. 298-304.
• https://ptfarm.pl/pub/File/bromatologia_2011/3/298-304.pdf [29.11.2022].
• A. Dąbrowski, Nowości w dziedzinie hamowania wydzielania kwasu solnego w żołądku, w: Gastroenterologia Kliniczna 2014, tom 6, nr 4, 127–133.
• Chpl: Omeprazol.